Hội Lồng Ngực Hoa Kỳ

THÔNG TIN DÀNH CHO BỆNH NHÂN

Điều trị các triệu chứng hen suyễn bằng thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh: Thuốc kê đơn hoặc thuốc không kê đơn.

Hen suyễn là một bệnh phổi mạn tính. Khi một người bị hen suyễn, người đó có thể có các triệu chứng nghiêm trọng về đường thở vốn có thể xảy ra nhanh chóng. Các triệu chứng phổ biến nhất của bệnh hen suyễn là ho, khò khè, đau ngực hoặc đau thắt, và / hoặc khó thở. Tài liệu này sẽ tập trung vào việc sử dụng thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh để điều trị bệnh hen suyễn. Để biết thêm thông tin chi tiết về bệnh hen suyễn, hãy xem tờ thông tin tại http://www.thoracic.org/patients

 

Ho có thể là dấu hiệu đầu tiên của hen suyễn. Các triệu chứng có thể dữ dội ngay lập tức hoặc có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian.

Những triệu chứng này có thể gây sợ hãi và cần điều trị ngay lập tức. Một phương pháp điều trị phổ biến cho các triệu chứng bùng phát là thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh.

Thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh là gì?

Khi bạn đang có các triệu chứng hen suyễn hoặc đang lên cơn hen suyễn ( đợt kịch phát), bạn cần điều trị các triệu chứng của mình bằng các loại thuốc cắt cơn nhanh có thể giúp cắt cơn nhanh nhưng không kéo dài bằng cách giãn các cơ đường thở. Những loại thuốc này được hít bằng cách sử dụng ống hít định liều (MDI), ống hít bột khô, ống hít phun sương chậm (SMI) hoặc máy phun sương (sương mù hình thành từ thuốc lỏng trong máy nén khí). Thuốc hít hoạt động tốt nhất nếu được sử dụng với buồng đệm có van. Máy phun sương và buồng đệm phải được kê toa.

Các thuốc giãn phế quản được sử dụng phổ biến nhất là đồng vận và bao gồm albuterol (tên thương hiệu thuốc hít bao gồm ProAir® HFA, ProAir respiclick®, Proventil® HFAx, Ventolin® HFA) và levalbuterol (XopenexHFax).

Những thứ này chỉ bán theo toa. Thuốc bắt đầu tác dụng trong vòng vài phút và có thể kéo dài tới 4 - 6 giờ. Tất cả các loại ở dạng lỏng để phun khí dung. Một loại thuốc giãn phế quản khác đôi khi được sử dụng là thuốc chống cholinergic. Ipratropium có dạng MDI hoặc chất lỏng cho máy phun sương (nhãn hiệu Atrovent®). Nó cũng có dạng kết hợp với albuterol dưới dạng MDI (nhãn hiệu Combivent®) hoặc chất lỏng cho máy phun sương (Duoneb®).

Cần có toa thuốc và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giúp quyết định xem đây có phải là thuốc để bạn dùng không.

Năm 2018, FDA Hoa Kỳ đã phê duyệt một loại thuốc giãn phế quản đồng vận beta khác, epinephrine dạng hít (nhãn hiệu Primatene® Mist HFA), như một loại thuốc hít MDI để điều trị các triệu chứng hen suyễn cấp tính. Epinephrine dạng hít khác với các thuốc đồng vận beta khác theo nhiều cách, bao gồm:
■ Một người có thể mua thuốc này mà không cần kê đơn.
■ Có tác động nhanh chóng nhưng không kéo dài như các thuốc bán theo toa.
■ Có nhiều khả năng gây ra tác dụng phụ như nhịp tim nhanh.
■ FDA chấp thuận sử dụng cho những người từ 12 tuổi trở lên.
■ FDA chỉ chấp thuận sử dụng thuốc này cho những người bị hen suyễn nhẹ với các triệu chứng hen suyễn không liên tục (không thường xuyên). Những người mắc bệnh hen suyễn kéo dài (mạn tính hoặc kéo dài) hoặc đã trải qua các cơn hen suyễn lặp đi lặp lại có thể được hưởng lợi từ các loại thuốc kiểm soát hàng ngày giúp ngăn ngừa các vấn đề của suyễn.

Một loại thuốc tương tự, racepinephrine (tên thương hiệu Asthmanefrin® và S2®), có sẵn dưới dạng dung dịch hít không cần kê đơn. Giống như epinephrine, nó không kéo dài và có thể có nhiều tác dụng phụ hơn. Nó được chấp thuận cho sử dụng chỉ với hen nhẹ ở người lớn và trẻ em 4 tuổi trở lên.

Nếu bạn cần sử dụng thuốc giãn phế quản thường xuyên hoặc các triệu chứng của mình không giảm, bạn cần được chăm sóc y tế. Thuốc cắt cơn nhanh điều trị các triệu chứng, nhưng không trị được gốc vấn đề đường thở đã gây ra các triệu chứng. Ngay cả những người bị hen suyễn nhẹ cũng có thể bị cơn kịch phát nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng.

Những rủi ro có thể có hoặc tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh là gì?

Bất kỳ thuốc giãn phế quản dạng hít nào cũng có thể gây ra tác dụng phụ. Tác dụng phụ có nhiều khả năng xảy ra với liều cao hơn hoặc sử dụng thường xuyên hơn.

Epinephrine dạng hít (Primatene Mist®) có nhiều khả năng hơn thuốc đồng vận beta trong việc gây ra:
■ Tăng huyết áp
■ Tăng nhịp tim. Điều này có thể gây lo ngại nhiều hơn đối với những người mắc bệnh tim hoặc cao huyết áp và thậm chí có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ.
■ Căng thẳng, mất ngủ, run rẩy và co giật.

Sử dụng epinephrine dạng hít cũng có thể gây ra vấn đề nếu bạn:
■ Có vấn đề về sức khỏe
■ Dùng một số loại thuốc
■ Ăn hoặc uống thực phẩm hoặc đồ uống có chứa caffeine.

Kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hoặc dược sĩ của bạn về việc sử dụng epinephrine dạng hít có an toàn không. Họ cho bạn biết những rủi ro có thể xảy ra và tác dụng phụ của các loại thuốc khác mà bạn đang dùng. Dược sĩ của bạn có thể khuyên bạn nên gặp bác sĩ để thảo luận về việc dùng thuốc hen theo toa.

Hen suyễn có kiểm soát được không?

Có, hen suyễn có thể được kiểm soát. Làm việc với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để lên kế hoạch hành động để kiểm soát hen suyễn của bạn. Gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn ít nhất một lần một năm để kiểm tra bệnh suyễn của bạn. Trong quá trình kiểm tra, bạn sẽ xem xét kiểm soát hen suyễn tổng thể, giải quyết mọi vấn đề với việc điều trị, thảo luận về cách bạn có thể tránh các triệu chứng trong tương lai, các vấn đề và có chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Tác giả:Marianna Sockrider MD, DrPH, AE-C;
Maureen George PhD, RN, AE-C.

Phản biện: Bethany B Moore PhD, MeiLan K Han MD, MS, Kevin Wilson MD

Người dịch: Trần Thanh Lộc - BS. Lê Thị Tuyết Lan

Kết luận và hành động

Thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh có thể giúp giảm nhanh nhưng không kéo dài các triệu chứng hen suyễn dữ dội như ho hoặc khò khè.
✔ Hãy chắc chắn rằng bạn biết sử dụng ống hít hoặc máy phun sương đúng cách.

✔ Hen suyễn có thể được kiểm soát. Bạn nên được giúp đỡ để tránh các triệu chứng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn.

Tìm sự chăm sóc khẩn cấp nếu bạn đang bị khó thở và khó thở hoặc không đỡ hơn khi sử dụng thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh đã được 20 phút.

✔ Gặp nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của bạn ngay lập tức nếu:

■ Các triệu chứng hen suyễn của bạn đang trở nên tồi tệ hơn,
■ Nếu bạn cần sử dụng thuốc giãn phế quản cắt cơn nhanh nhiều hơn trong hơn 1 ngày để điều trị hen suyễn mỗi 4 - 6 giờ (ngày và đêm) hoặc có nhiều hơn hai cơn hen trong một tuần. Đây là dấu hiệu cho thấy bệnh hen suyễn của bạn trở nặng.

✔ Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu bạn có các triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, chẳng hạn như:
■ Bạn không thể thực hiện các hoạt động hàng ngày bình thường vì bệnh hen suyễn và / hoặc thường xuyên có các triệu chứng hen suyễn (hàng tuần hoặc vài đêm một tháng)
■ Bạn đã bị đợt kịch phát hen suyễn nhiều lần hoặc phải đến phòng cấp cứu hoặc nhập viện vì hen.

Nguồn

Hội lồng ngực Hoa Kỳ
http://www.thoracic.org

•Hen suyễn
• Hen suyễn và vận động
• Khó thở

Chương trình phòng chống hen suyễn quốc gia https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/public/lung/asthma_actplan.pdf

Bài viết này được dịch với sự cho phép của Hội Lồng Ngực Hoa Kỳ trong loạt bài thông tin dành cho bệnh nhân

Nguồn: American Thoracic Society https://www.thoracic.org/patients/patient-resources/resources/asthma-quick-relief-bronchodilators.pdf