Kế Hoạch Hành Động Hen Suyễn

Kế Hoạch Hành Động Hen Suyễn là công cụ mà bạn và bác sĩ soạn thảo để giúp bạn xử trí hen suyễn. Nó liệt kê các loại thuốc, khi nào bạn nên dùng chúng và cách theo dõi hô hấp và kiểm soát hen suyễn.

Có hai vấn đề chính trong hen suyễn: sưng (viêm) đường thở và co thắt các cơ quanh phế quản. Các loại thuốc khác nhau được sử dụng để kiểm soát hen suyễn được thiết kế nhằm giải quyết cả hai vấn đề này, giúp bạn dễ thở hơn. Các loại thuốc này có nhiều dạng, bao gồm thuốc hít, thuốc viên và thuốc chích. Điều quan trọng là sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ. Bạn sẽ được cho một ống thuốc hít “cấp cứu” và bác sĩ sẽ giúp bạn quyết định xem bạn có cần bất kỳ loại thuốc nào khác cho bệnh hen suyễn của bạn không.

Thuốc hít

Chúng thường có dạng ống hít (đôi khi được gọi là ống xịt), giúp đưa một liều thuốc để hít vào khi bạn kích hoạt chúng. Thuốc hít cũng có thể được cho bằng một máy gọi là máy phun sương, biến thuốc lỏng thành những hạt sương cho bạn hít vào. Điều quan trọng là bạn phải cùng với bác sĩ hoặc dược sĩ xem xét việc sử dụng đúng cách từng loại thuốc. Nhớ súc miệng sau mỗi lần sử dụng thuốc hít có chứa steroid.

+ Thuốc hít tác dụng ngắn hạn – còn gọi là thuốc cấp cứu hay thuốc cắt cơn

Thuốc hít tác dụng ngắn hạn điều trị hen là các thuốc giãn phế quản làm giãn các cơ quanh đường thở. Loại thường gặp nhất là các đồng vận beta tác dụng ngắn hạn, albuterol hoặc levalbuterol. Loại thứ hai là các thuốc chống cholinergic tác dụng ngắn hạn, ipratropium, thường được dùng kết hợp với một loại thuốc khác. Khi được dùng đúng cách, chúng thường bắt đầu có tác dụng trong vòng 10 phút, cải thiện hô hấp của bạn. Bạn nên luôn luôn giữ một trong các ống thuốc hít này bên người.

+ Thuốc hít tác dụng dài hạn - Điều quan trọng là phải cộng tác chặt chẽ với bác sĩ về tần suất thích hợp nhất của thuốc hít tác dụng dài hạn, dựa trên mức độ nặng nhẹ và đặc điểm hen suyễn của bạn. Chúng đôi khi được gọi là thuốc kiểm soát, thuốc ngừa cơn. Chúng theo thời gian giúp kiểm soát lâu dài hiện tượng viêm và co thắt phế quản của bạn.

* Steroid dạng hít.

Chúng điều trị sưng (viêm) đường thở và giữ cho đường thở mở thông. Thí dụ: beclomethasone, budesonide, ciclesonide, flunisolide, fluticasone, mometasone.

* Thuốc giãn phế quản tác dụng dài hạn

Chúng có hai loại:
- Thuốc đồng vận beta tác dụng dài hạn - Sử dụng cùng với steroid dạng hít để giữ cho đường thở mở thông và cải thiện việc kiểm soát hen suyễn. Thí dụ: salmeterol, formoterol, vilanterol.
- Thuốc kháng choline tác dụng dài hạn - Có thể được cho thêm để kiểm soát hen suyễn tốt hơn, giúp làm giãn các cơ quanh đường thở và giảm bài tiết chất nhầy. Thí dụ: tiotropium.

Thuốc uống (thuốc viên)

+ Thuốc điều chỉnh leukotriene có thể được sử dụng cùng với các thuốc hít, nhất là khi bạn bị dị ứng. Chúng không tác dụng nhanh và không nên dùng thay các thuốc hít. Thí dụ: montelukast, zafirlukast, zileuton.

+ Steroid dạng uống, thường gặp nhất là prednisone, có thể được dùng để điều trị cơn kịch phát hen suyễn, để làm giảm sưng đường thở vốn khiến bạn khó thở.

Thuốc chích

Nếu hen suyễn của bạn không được kiểm soát tốt bằng thuốc dạng hít và thuốc uống, chuyên gia hen suyễn có thể khuyên dùng các loại thuốc bổ sung. Chúng ảnh hưởng đến các thành phần của hệ thống miễn dịch vốn có thể góp phần gây ra các triệu chứng hen suyễn. Chúng được lựa chọn dựa trên kết quả test. Thí dụ như omalizumab, benralizumab, mepolizumab và dupilumab.

Ngoài các loại thuốc, tôi cần làm gì khác để kiểm soát bệnh hen suyễn?

Giữ vai trò tích cực trong việc xử trí hen suyễn bằng cách đồng hành với bác sĩ sẽ giúp bạn hít thở dễ dàng hơn. Điều quan trọng là phải tuân theo Kế Hoạch Hành Động Hen Suyễn và dùng thuốc theo toa. Có những việc khác bạn có thể làm để giúp xử trí hen suyễn như:
+ Suy nghĩ về các yếu tố kích phát trong môi trường của bạn
+ Tránh các chất kích thích như khói thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử
+ Xử trí dị ứng của bạn.

Chất kích thích và yếu tố kích phát

Hãy xác định phơi nhiễm nào và trải nghiệm nào có vẻ kích phát hen suyễn để có thể tránh chúng khi có thể. Nên hàng ngày ghi lại các hoạt động và các triệu chứng để giúp tìm ra các kiểu bệnh. Điều rất quan trọng là tránh tiếp xúc hoặc ngừng hút thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử.

Lối sống

Tập thể dục thường xuyên là một phần quan trọng trong việc xử trí hen suyễn và giữ gìn sức khỏe. Nó cũng có thể giúp làm giảm căng thẳng. Hãy nói chuyện với bác sĩ về cách tập thể dục an toàn khi bị hen suyễn. Bạn cũng có thể cân nhắc việc tìm hiểu thêm về các phương pháp để kiểm soát căng thẳng quá mức, vì căng thẳng có thể góp phần gây ra các triệu chứng hen suyễn. Chích ngừa

Hãy chích ngừa cúm mỗi năm để ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ cúm. Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ xem bạn có cần vaccine phế cầu khuẩn để ngăn ngừa viêm phổi do vi khuẩn không.