Tình trạng cơ thần kinh có thể gây ra các vấn đề về hô hấp ở trẻ em theo một số cách - trực tiếp và gián tiếp (vì các biến chứng liên quan). Tờ thông tin này mô tả các vấn đề về cơ thần kinh có thể gây ra các vấn đề về hô hấp ở trẻ em.

Xem thêm phầnNhững cơ nào được sử dụng trong quá trình hô hấp?

Những cơ nào được sử dụng trong quá trình hô hấp?

Một số nhóm cơ rất quan trọng đối với việc hô hấp. Chúng bao gồm các cơ hoành và cơ của ngực, lưng và đường hô hấp trên. Cơ ngực và cơ hoành rất quan trọng đối với việc hô hấp và ho. Cơ lưng giữ cho cột sống thẳng. Đường hô hấp trên bao gồm mũi, miệng, lưỡi, mặt sau của cổ họng (hầu), thanh quản và nắp thanh quản. Nắp thanh quản giữ thức ăn không đi vào khí quản khi nuốt. Yếu cơ và phối hợp cơ kém có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường hô hấp trên và gây ra các vấn đề về hô hấp.

Các bệnh cơ thần kinh cản trở việc hô hấp như thế nào?

Rối loạn cơ thần kinh có thể gây ra các vấn đề về hô hấp theo một hoặc nhiều cách sau đây. Những vấn đề này có thể xuất hiện ở các độ tuổi khác nhau và tiến triển theo thời gian.

1.Giảm chức năng phổi và giảm thông khí. Với tình trạng giảm thông khí, lượng không khí đi vào và ra khỏi phổi bị giảm. Điều này có thể dẫn đến mức oxy thấp hơn và mức carbon dioxide cao hơn trong cơ thể. Sự suy yếu của cơ hoành và các cơ hô hấp khác sẽ hạn chế hoạt động của lồng ngực và giảm chức năng phổi. Nếu những cơ này hoạt động không tốt, con bạn không thể hô hấp sâu như bình thường. Chứng vẹo cột sống  có thể tiến triển cùng sự yếu cơ và hạn chế kích thước lồng ngực và khả năng hô hấp sâu.

2.Ho yếu và khó làm sạch chất nhầy khỏi đường hô hấp. Yếu cơ có thể gây khó cho việc đẩy đờm ra khỏi phổi, dẫn đến tắc nghẽn đường hô hấp do đàm và ứ đọng đàm trong phổi. Ho giúp giữ cho đường hô hấp sạch chất nhầy. Một cơn ho hiệu quả mạnh đòi hỏi cơ hoành, cơ ngực và cổ họng phải hoạt động cùng nhau. Chất nhầy lưu lại trong phổi có thể làm tắc nghẽn đường hô hấp và gây xẹp phổi (xẹp các túi khí phổi) và khó nhận đủ oxy. Nó cũng dễ bị nhiễm trùng phổi hơn. Một số trẻ chỉ có vấn đề về chất nhầy khi chúng bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng, khi đó chúng cần được ho tốt nhất. Trẻ có thể cảm thấy cần phải ho nhưng không đủ sức để làm tốt việc đó.

3.Các vấn đề về nuốt và nguy cơ mắc nghẹn. Yếu cơ có thể ảnh hưởng đến cách trẻ nuốt và giữ chất lỏng hoặc thức ăn không đi xuống khí quản. Nếu chất lỏng, thức ăn hoặc nước bọt đi vào khí quản, điều này được gọi là tình trạng hít phải. Việc hít phải này có thể gây viêm (kích ứng) đường hô hấp, nhiễm trùng và sẹo phổi. Các vấn đề về nuốt có thể thay đổi từ việc chỉ bị nghẹn khi uống chất lỏng loãng đến thậm chí không thể làm sạch nước bọt khỏi cổ họng.

Một số trẻ có nguy cơ nuốt chỉ vào những lúc bị ốm và yếu hơn bình thường. Thật không may, một số trẻ có thể không có phản ứng khi bị mắc dị vật và làm chúng không bị ho để bảo vệ khi thức ăn hoặc chất lỏng đi vào đường hô hấp, nhưng sẽ có vấn đề về hô hấp sau đó.

4.Tắc nghẽn đường hô hấp trên và ngưng hô hấp khi ngủ. Các cơ đường hô hấp thường được thư giãn hơn trong khi ngủ, nhưng nếu bị yếu cơ, điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn luồng không khí và gây ngưng hô hấp khi ngủ do tắc nghẽn (Obstructive Sleep Apnea-OSA). OSA có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và chất lượng giấc ngủ kém.

Các triệu chứng của các vấn đề về hô hấp liên quan đến cơ thần kinh là gì?

Các triệu chứng có thể bao gồm:

■ Hô hấp nhanh và không sâu,

■ Tăng cường sử dụng các cơ khác như cổ hoặc khung sườn (co kéo giữa các xương sườn)

■ Mỏi mệt

■ Nhức đầu (đặc biệt là vào buổi sáng)

■ Ho yếu

■ Nghẹt hô hấp

Tuy nhiên, có thể có vấn đề về hô hấp nghiêm trọng nhưng không gây ra các triệu chứng ngay lập tức. Trẻ có thể không cảm thấy khó thở hay phải cố sức để thở dù chức năng phổi thấp.

Những test nào được thực hiện để tìm các vấn đề liên quan đến hô hấp trong bệnh thần kinh cơ?

Chụp X-quang ngực có thể giúp hiển thị kích thước ngực của trẻ và liệu có chất nhầy nào bám vào phổi hay không. Nếu các cơ thành ngực không hoạt động tốt, ngực sẽ nhỏ hơn trên phim chụp X-quang. Viêm phổi và những thay đổi ở phổi do hít phải có thể được nhìn thấy trên phim chụp X-quang. Nếu không có thay đổi nào được nhìn thấy trên phim chụp X-quang, vẫn có thể có vấn đề về hô hấp.

Kiểm tra chức năng hô hấp, được gọi là kiểm tra chức năng phổi, có thể được thực hiện ở trẻ em, thường từ 6 tuổi trở lên. Chúng bao gồm các phép đo sức mạnh cơ hô hấp và hô hấp ký. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thực hiện các bài kiểm tra chức năng hô hấp này hàng năm hoặc thường xuyên hơn để giúp đo lường mức độ dự trữ và chức năng phổi của con bạn khi thức.

Có thể đo mức oxide của con bạn (độ bão hòa oxide hoặc “O2 Sat, SpO2) bằng máy đo oxide theo nhịp mạch. Thiết bị này có thể được kẹp vào ngón tay, ngón chân hoặc dái tai của con bạn một cách dễ dàng. Độ bão hòa oxy có thể được kiểm tra tại nhiều thời điểm khác nhau như trong khi ngủ hoặc khi tập thể dục.

Nghiên cứu giấc ngủ là một cách để đánh giá nhịp hô hấp của con bạn trong khi ngủ. Có thể đo mức carbon dioxide (CO2) trong máu. Nếu bạn không hô hấp tốt (giảm thông khí) mức carbon dioxide của bạn sẽ cao và có thể gây ra các vấn đề về cân bằng axit trong cơ thể. Khí máu được thực hiện để đo mức CO2.